پاورقی و پینوشت
خوش اومدین به دهمین جلسه از دوره آموزشی نرم افزار ورد.امروز با یکی دیگه از امکانات پرکاربرد ورد قراره آشنا بشیم. اگه شما یه متن علمی داشتی (چه در قالب کتاب، پایان نامه، مقاله و…) حتما نیازمند استفاده از پاورقی یا پینوشت خواهی شد. متونی که جزء متن اصلی نیستند ولی وجودشون ضروریه. پس اگه میخای با این ابزار آشنا بشی توی این پست همراه من باش.
تفاوت پاورقی و پینوشت
همونطور که میدونید پاروقی و پینوشت برای متونی استفاده میشن که جزء متن اصلی نیستند ولی وجود اونها ضروری هست. مثلا منبع یک مطلبی که توی متن اصلی اومده، لازم نیست توی متن اصلی نوشته بشه ولی ضروری هست که مشخص بشه این متن از کجا اومده. پس ما اون رو بصورت کوچکتر بصورت پاورقی یا پینوشت میاریم. هرچند هم پاورقی و هم پینوشت تقریبا وظیفه یکسانی دارند ولی بزرگترین تفاوت اونها در محل قرارگرفتنشون هست.
پاورقی ها در پایین همون صفحه قرار میگیرن ولی پینوشت ها معمولا در انتهای فصل و یا انتهای کل متن قرار میگیرن.
پاورقی در ورد
در بخش اول با پاورقی و امکانات اون آشنا میشیم و یاد میگیریم که چطور یه پاورقی اضافه کنیم و یا اون رو حذف کنیم. در بخش دوم به سراغ پینوشت میریم و در مورد اون صحبت میکنیم.
اضافه کردن پاورقی در ورد
حالا که با تفاوت پاورقی و پینوشت آشنا شدیم، وقتشه بریم سراغ اضافه کردن یه پاورقی به فایل خودمون. برای انجام این کار به مکانی میریم که قرار هست پاورقی اونجا درج بشه. بعد از اون میتونیم با استفاده از یکی از روشهای زیر پاورقی رو اضافه کنیم:
روش اول: از تب Refrences در ریبن ورد، گزینه Insert Footnote رو انتخاب میکنیم. این گزینه در شکل زیر مشخص شده است.
روش دوم: فشردن همزمان کلیدهای میانبر Alt + Ctrl + F
همونطور که توی تصویر بالا میبینید با استفاده از یکی از راههای فوق میتونید پاورقی رو به متن خودتون اضافه کنید. به این ترتیب یه شماره در محلی که از این ابزار استفاده کردید درج میشه (این شماره بصورت اندیس بالا درج میشه و بصورت اتوماتیک شماره گذاری میشه) و یک خط کوچک پایین صفحه جاری درج میشه و معادل همون شماره که توی متن خورده اینجا هم نوشته میشه و منتظر میمونه تا ما متن پاورقی رو وارد کنیم.
همونطور که توی تصویر بالا مشخص هست، با اضافه کردن پاورقی دوم عدد مربوط به پاورقی بصورت اتوماتیک زیاد شد. این شماره بصورت پیشفرض بعد از اتمام هر صفحه ریست میشه و دوباره از شماره 1 شماره گذاری انجام میشه.
حذف پاورقی در ورد
برای حذف یک پاورقی در ورد کافیه شمارهای که برای پاورقی در متن هست رو حذف کنیم. با این کار نه تنها شماره پاورقی از متن حذف میشه بلکه متن پاورقی هم حذف میشه. نگران شماره پاورقی های دیگه نباشید. بعد از حذف یک یا چند پاورقی همه شماره ها بصورت اتوماتیک مرتب میشن.
حل مشکل پاورقی فارسی – مشکل پاورقی سمت چپ
توی تصاویر بالا پاورقی ما انگلیسی بود طبیعتا خط جداکننده پاورقی هم در سمت چپ، مناسب برای متن انگلیسی بود. حالا فرض کنید که پاورقیهای ما فارسی باشند، مشکلی همانند شکل زیر بوجود میاد:
مشکلی که اینجا بوجود میاد این هست که متن ما در پاورقی فارسی است و از سمت راست شروع شده در حالی که خط جداکننده در سمت چپ هست. ما باید این خط را به سمت راست بیاریم. برای حل این مشکل مراحل زیر را دنبال کنید:
1- از داخل تب View در بخش ابتدایی آن (Views) گزینه Print Layout فعال هست. ما یکی از سه گزینه Web Layout , Outline و یا Draft رو انتخاب میکنیم (این سه حالت نمایش با همدیگه تفاوت دارند ولی برای حل مشکل خط پاورقی میشه از هرکدومشون به دلخواه استفاده کرد) من حالت Web Layout رو انتخاب میکنم.
فایل من بصورت زیر نمایش داده میشه:
همینطور که میبینید خبری از پاورقیهایی که اضافه کرده بودیم نیست و فقط شماره های آن در متن دیده میشه.
نکته مهم: با تغییر حالت نمایش (پنج حالتی که در کادر قرمز رنگ تصویر بالا مشخص است) از تب View هیچ تغییری در متن صورت نمیگیره، بلکه فقط حالت نمایش اون تغییر میکنه. پس نگران از دست رفتن اطلاعات یا بهم ریختگی متن در حالت اصلی Print Layout نباشید.
2- بعد از تغییر حالت نمایش باید به مطالب داخل پاورقی دسترسی پیدا کنیم. برای انجام این کار دو راه داریم:
- با دوبار کلیک کردن روی عدد پاورقی در متن اصلی پنجره پاورقی باز میشه
- از طریق تب References روی گزینه Show Notes کلیک کنید (بخش قرمز رنگ تصویر پایین)
با انجام هر کدوم از راههای بالا بخش پاورقی ها باز میشه.
3- همانند شکل زیر، از منوی بالایی بخش پاورقیها گزینه Footnote Seprator رو انتخاب میکنیم تا خط جداکننده پاورقی را ببینیم.
4- پس از انتخاب گزینه Footnote Seprator خط کوچک جداکننده پاورقی رو میتونید در باکس پایین ببینید. (همانند تصویر زیر)
5- حالا میتونید این خط رو که روی حالت Left to Right هست به Right to Left تبدیل کنید. (این مورد رو در بحث چینش متن آموختیم) زمانی که مکان نما روی خط قرار داره با استفاده از کلیدهای میانبر Ctrl+Shift سمت راست صفحه کلید میتونیم این کار رو انجام بدیم.
6- در این مرحله کار تمام شده و کافی هست ما به حالت نمایش Print Layout برگردیم. برای این کار از تب View روی آیکون Print Layout کیک میکنیم. همانطور که میبینید خط جداکننده پاورقی به سمت راست اومده و همه چی مرتب هست.
پی نوشت در ورد
همانطور که در ابتدای مقاله گفتم، پی نوشت ها دقیقا مشابه پاورقی ها هستند با این تفاوت که بجای اینکه پایین صفحه قرار بگیرند در انتهای متن قرار میگیرن.
اضافه کردن پی نوشت به متن
همانند پاورقی مکان نما را در محلی که قصد داریم پینوشت درج بشه قرار میگیرم و بعد با استفاده از یکی از روش های زیر پی نوشت رو به متن اضافه میکنیم:
روش اول: از تب Refrences در ریبن ورد، گزینه Insert Endnote رو انتخاب میکنیم. این گزینه در شکل زیر مشخص شده است.
روش دوم: فشردن همزمان کلیدهای میانبر Alt + Ctrl + D
پی نوشت ها بصورت پیشفرض با حروف یونانی شماره گذاری میشن ولی ما میتونیم این قاعده رو به دلخواه تغییر بدیم. (در این مورد در انتهای پست صحبت میکنیم)
حذف پی نوشت در ورد
حذف پی نوشت هم دقیقا همانند حذف پاورقی است و با حذف شماره پی نوشت در متن اصلی پی نوشت نیز حذف میشود.
حل مشکل خط جداکننده پی نوشت در متن فارسی
خط جداکننده پی نوشت بصورت پیشفرض در سمت چپ صفحه قرار میگیرد و زمانی که پی نوشت های ما فارسی باشد، نیاز است که این خط را به سمت راست بیاوریم. روش حل این مشکل دقیقا همانند حل مشکل خط جداکننده پاورقی است. با این تفاوت که برای پاورقی در مرحله 3 که گزینه Foontnote Seperator رو انتخاب میکردیم و در اینجا برای پی نوشت ها گزینه Endnote Seperaor رو انتخاب میکنیم. به این ترتیب امکان ویرایش خط جداکننده پی نوشت ها را خواهیم داشت.
پس با در نظر گرفتن نکته بالا میتوانید از روش حل مشکل جداکننده پاورقی برای رفع مشکل پی نوشت ها استفاده کنید.
ویرایش شمارنده های پاورقی و پی نوشت در ورد
همونطور که دیدید بصورت پیشفرض شمارنده های پاورقی از 1 شروع میشه و شمارنده پی نوشت از اعداد یونانی برای شماره گذاری استفاده میکنه. اگه قصد تغییر این شمارشگرها رو دارید میتونید با استفاده از کلید میانبر Alt + I N به صفحه Footnote and Endnote دسترسی پیدا کنید در این پنجره بر حسب نیازتون از قسمت بالا پاورقی یا پی نوشت رو انتخاب کنید و سپس میتونید در بخش پایین از طریق قسمت Number format نوع شمارنده رو مشخص کنید.
بعد از اینکه تنظیمات مدنظرتون رو انجام دادیم میتونید روی دکمه Apply کلیک کنید تا تغییرات مدنظرتون اعمال بشه.
همچنین شما میتونید با استفاده از دکمه Convert در بخش Location (قسمت بالایی همین باکس) پاورقی های موجود در فایلتون رو به پی نوشت و یا پی نوشت های موجود رو به پاورقی تبدیل کنید.
